Kolumna „Zośki”

Obiekt ten, datowany na XVII wiek, jest przykładem stylu manierystycznego. Zgodnie z lokalną tradycją, postać, która stoi na wspomnianej platformie, nazywana jest „Zośką”. Według legendy, nazwa ta wywodzi się od imienia pierwszej kobiety, która została napiętnowana przy tym pręgierzu.

Warto zauważyć, że dokładne losy tego cennego monumentu nie są do końca znane. Istnieją jednak wiadomości, że „Zośka” pojawiła się na rycinie Zygmunta Vogla z XVIII wieku, zatytułowanej Widok Rynku w Szydłowcu z 1795 roku. Niestety, w obrazie Józefa Szermentowskiego z 1854 roku posąg ten już nie figurował. Była to zresztą bezgłowa rzeźba, która została zamurowana w ścianie szydłowieckiego ratusza około roku 1815.

Wydobycie rzeźby miało miejsce w latach 80. XX wieku podczas remontu budynku, a przez wiele lat była przechowywana w lokalnym muzeum. Przed 2004 rokiem kolumnę można było zobaczyć na cmentarzu, na nagrobku ks. Stanisława Straszaka, który zmarł w 1833 roku.

Inicjatywa przywrócenia tego niezwykłego pomnika została podjęta przez Radę Miasta Szydłowca, z burmistrzem Andrzejem Jarzyńskim na czele. Odrestaurowana kolumna została uroczyście ustawiona na Rynku Wielkim przed ratuszem w 2004 roku. Ostateczne odsłonięcie całego pomnika, które zrekonstruowano według projektu konserwatora dzieł sztuki Grzegorza Wiatra, miało miejsce 5 listopada 2009 roku.

Od 2010 roku, w pobliżu pomnika „Zośki” organizowane są ogólnopolskie spotkania pod nazwą „Szydłowieckie Zośki”, które skupiają się na problemach osób walczących z chorobami nowotworowymi.